Schematherapie voor wie is dat geschikt wordt mij wel eens gevraagd.
Hier kan je een duidelijke uitleg lezen van wat schematherapie is en voor wie het geschikt is.
Schematherapie, ook wel bekend als schemagerichte therapie, is een vorm van psychotherapie die zich richt op diepgewortelde emotionele patronen, oftewel "schema's", die in de loop van de tijd zijn ontstaan.
Deze schema's zijn als het ware blauwdrukken voor hoe we onszelf, anderen en de wereld om ons heen zien.
Ze ontstaan vaak in de vroege kindertijd als reactie op bepaalde ervaringen en beïnvloeden vervolgens ons gedrag, onze gedachten en onze emoties op onbewust niveau.
Schema therapie combineert elementen van cognitieve gedragstherapie, psychodynamische therapie en hechtingstheorie.
Een gekwalificeerde schema therapeut helpt je om bewustzijn te ontwikkelen over je eigen schema's en hoe deze je leven beïnvloeden.
Vervolgens werk je samen aan het identificeren en uitdagen van negatieve en disfunctionele schema's, en leer je gezondere manieren van denken, voelen en handelen aan te nemen.
Schematherapie wordt toegepast voor een breed scala aan mensen die worstelen met uiteenlopende emotionele en interpersoonlijke problemen.
Benieuwd of deze therapie bij jou past?
Hier zijn enkele situaties waarin schematherapie kan helpen zijn:
Heb je gemerkt dat je telkens weer in dezelfde emotionele valkuilen terechtkomt?
Misschien voel je je vaak verlaten, onzeker of niet goed genoeg, ongeacht de situatie.
Schematherapie kan je helpen deze patronen te doorbreken door de dieperliggende oorzaken ervan aan te pakken.
Als je steeds weer dezelfde problemen in je relaties tegenkomt, kunnen oude schema's daarbij een rol spelen.
Misschien merk je dat je moeite hebt met vertrouwen, intimiteit vermijdt of juist te afhankelijk wordt.
Schematherapie kan je inzicht geven in deze patronen en je helpen gezondere relaties op te bouwen.
Een negatief zelfbeeld kan ernstige gevolgen hebben voor je mentale welzijn en levenskwaliteit.
Als je jezelf constant bekritiseert, nooit tevreden bent met je prestaties en jezelf als waardeloos beschouwt, is schematherapie een mogelijke weg naar positieve verandering.
Als je lijdt aan irrationele angsten of fobieën die je leven beheersen, kunnen deze het gevolg zijn van diepgewortelde schema's.
Schematherapie zou je kunnen helpen om te begrijpen waar deze angsten vandaan komen en je leren hoe je ermee om kunt gaan.
Onverwerkte jeugdtrauma's kunnen een blijvende impact hebben op je welzijn als volwassene.
Schematherapie biedt een veilige omgeving om deze traumatische ervaringen te verkennen en te verwerken, zodat je kunt genezen en verder kunt gaan.
Als je merkt dat je telkens weer terugvalt in schadelijke gewoonten, zoals verslavingen, zelfbeschadiging of destructief gedrag, kan schematherapie je helpen begrijpen waarom je deze patronen ontwikkelt en hoe je ze kunt doorbreken.
Wil je liever zelf, zonder therapeut, je klachten op een snelle manier oplossen?
Het kiezen van de juiste schema therapeut is essentieel voor een succesvolle therapie-ervaring.
Hier zijn enkele stappen om je te helpen bij je zoektocht:
Zoek je een eenvoudige manier waarmee jij zelf je klachten vlug kunt aanpakken?
Schematherapie is een vorm van psychotherapie die is ontwikkeld door Dr. Jeffrey Young in de jaren 80 en 90 van de 20e eeuw.
Het is gericht op het begrijpen, identificeren en veranderen van diepgewortelde emotionele patronen en overtuigingen die ontstaan zijn in de kindertijd en die van invloed zijn op het huidige gedrag, de emoties en de relaties van een persoon.
Dr. Jeffrey Young begon zijn werk als psychotherapeut en onderzoeker aan de Columbia University in New York.
Hij was oorspronkelijk opgeleid in cognitieve gedragstherapie, maar tijdens zijn werk merkte hij dat sommige patiënten niet goed reageerden op traditionele cognitieve gedragstherapie omdat hun problemen dieper leken te liggen.
Dit bracht hem ertoe om verder te onderzoeken en te begrijpen hoe bepaalde persoonlijkheidskenmerken en emotionele patronen werden gevormd door vroege ervaringen, vooral in de kindertijd.
Young en zijn collega's begonnen concepten te ontwikkelen die gericht waren op het begrijpen van de onderliggende emotionele behoeften en tekorten die mensen kunnen ervaren als gevolg van negatieve ervaringen tijdens hun opvoeding.
Ze introduceerden het idee van "schema's" - diepgaande emotionele thema's en overtuigingen die iemands kijk op zichzelf, anderen en de wereld beïnvloeden.
Deze schema's werden verondersteld zich te ontwikkelen als reactie op onvervulde emotionele behoeften en traumatische ervaringen in de kindertijd.
De schematherapie integreert elementen van cognitieve gedragstherapie, psychoanalyse, gestalttherapie en hechtingstheorie om een holistische benadering te bieden voor het begrijpen en aanpakken van complexe emotionele problemen.
Het omvat technieken om deze diepgewortelde schema's te identificeren, te begrijpen en uiteindelijk te veranderen om gezonder gedrag en betere emotionele regulatie te bevorderen.
Al met al is schematherapie ontstaan uit de evolutie van verschillende psychotherapeutische benaderingen en inzichten, en het heeft zich ontwikkeld tot een unieke benadering voor het werken met diepgaande emotionele patronen en persoonlijkheidskenmerken.
Hier zijn enkele nadelen van schematherapie:
Zoek je een methode die snel werkt en die je zelf eenvoudig kunt toepassen?
Er is onderzoek verricht naar de effectiviteit van schematherapie in vergelijking met andere (gangbare) behandelmethoden.
Hier is een samenvatting:
Concluderend lijken succespercentages van schematherapie percentagematig vergelijkbaar of iets hoger te liggen dan andere psychotherapeutische benaderingen, afhankelijk van de specifieke pathologie.
Echter ....
Schematherapie is niet vergeleken met de nieuwste methodes, zoals bijvoorbeeld EFT (Emotional Freedom Techniques).
Deze methodes, die onder de noemer Energie Therapie vallen, blijken minstens 3x snellere resultaten te geven (en vaak nog veel sneller) dan de conventionele therapievormen. *1
Een ander groot voordeel van deze Energie Therapie methodes dat de meeste klachten zelf kunnen worden opgelost, je bent dus niet van een therapeut afhankelijk!
Wil jij weten hoe jij zelf je klachten kunt aanpakken, op een eenvoudige en snelle manier?
Of schematherapie als "heftig" zal worden ervaren, hangt af van jouw persoonlijke ervaringen, gevoelens en situatie.
Schematherapie kan intens zijn omdat het gaat om het aanpakken van diepgewortelde patronen en emoties.
Het kan confronterend zijn om oude wonden en negatieve overtuigingen te onderzoeken.
Tegelijkertijd kan het ook waardevol zijn, omdat het kan leiden tot diepgaande inzichten en positieve veranderingen in je gedachten, gevoelens en gedrag.
Het is belangrijk om te onthouden dat therapie is ontworpen om je te helpen omgaan met uitdagingen en je welzijn te verbeteren.
Als je overweegt om schematherapie te volgen, is het verstandig om met een gekwalificeerde therapeut te praten om te bepalen of het geschikt is voor jou en om je verwachtingen te bespreken.
Het schema-concept en de theorie, die voornamelijk geassocieerd worden met cognitieve psychologie, hebben invloed gehad op het begrip van hoe mensen informatie in hun geest organiseren en interpreteren.
Echter, net als bij elke psychologische theorie, zijn er kritieken en beperkingen.
Enkele veelvoorkomende kritieken zijn:
Ondanks deze kritieken en beperkingen kan het schema-concept een waardevol geven voor het begrijpen van hoe mensen informatie organiseren en interpreteren.
Onderzoekers blijven deze theorie verfijnen en uitbreiden om de tekortkomingen aan te pakken en deze te integreren met andere psychologische concepten.
Wil je meer weten over wetenschappelijk onderzoek over schematherapie?
Dit onderzoek van Videler, A., Van Royen, R., Legra, M., & Ouwens, M. (2020) gaat in op de voordelen van positive schemas in schematherapie voor ouderen.
Schema Therapy in the Nursing Home Setting: A Case Study of a Cognitively Impaired Patient
Group schema therapy for patients with cluster-C personality disorders: A case study on avoidant personality disorder
A Schema Therapy approach to complex dissociative disorder in a cross-cultural setting: a single case study
Schema Therapie en Cognitieve Gedragstherapie (CGT) zijn beide vormen van psychotherapie die worden gebruikt om psychische problemen aan te pakken.
Ze hebben enkele overeenkomsten, maar ook belangrijke verschillen in hun benaderingen en doelen.
Cognitieve Gedragstherapie is een kortetermijntherapie die zich richt op het identificeren en veranderen van negatieve denkpatronen en gedragspatronen die bijdragen aan emotionele problemen.
Enkele kernpunten van CGT zijn:
Schema Therapie is een diepgaandere therapie die gericht is op het begrijpen en veranderen van diepgewortelde, negatieve levensschema's en kernovertuigingen die van invloed zijn op iemands emotionele en interpersoonlijke functioneren.
Enkele kenmerken van Schema Therapie zijn:
Samenvattend, hoewel zowel CGT als Schema Therapie gericht zijn op het aanpakken van emotionele problemen, verschilt hun benadering.
CGT is meer gericht op het veranderen van negatieve gedachten en gedragingen in het hier en nu, terwijl Schema Therapie dieper graaft om de wortels van diepgaande negatieve schema's en emotionele behoeften aan te pakken.
Welke therapie geschikt is, hangt af van je aard en de diepte van je emotionele problemen.
Hier zijn enkele manieren waarop culturele factoren van invloed kunnen zijn op hoe schema's zich manifesteren in verschillende bevolkingsgroepen:
- Groepen met een collectieve, gemeenschapsgerichte cultuur kunnen meer interpersoonlijk gerichte schema's ontwikkelen rondom het gevoel van ergens bij horen, rollen in relaties, eer brengen aan de familie, enzovoort.
- Individualistische culturen zouden kunnen leiden tot schema's die draaien om onafhankelijkheid, uniciteit, zelfredzaamheid en het nastreven van persoonlijke doelen/dromen.
- Culturele waarden met betrekking tot geslacht, seksualiteit en lichaamsbeeld kunnen bepalen wat als bedreigend of falen wordt beschouwd binnen die domeinen, wat bepaalde schema's voedt.
- Minderheidsstatus en het ervaren van racisme/discriminatie kunnen bijdragen aan superioriteits-/inferioriteitsschema's, hypervigilantie en wantrouwen jegens autoriteit.
- Religie/spiritualiteit kunnen schema's beïnvloeden die verband houden met schuld, onwaardigheid, zuiverheid en het vervullen van morele verplichtingen.
- De uiting van emotionele nood kan cultureel verschillen - sommige culturen moedigen een directe vertoning van emoties meer aan dan andere.
- Het niet voldoen aan culturele normen kan schema's van onvolwaardigheid activeren, evenals schaamte als de copingstrategieën cultureel ongepast zijn.
- Collectivisme kan interpersoonlijke schema's zoals verlating en onderwerping schadelijker maken zonder steunnetwerken binnen de gemeenschap.
- Taal/uitdrukkingen die thuis worden gebruikt tijdens de opvoeding kunnen beïnvloeden hoe ervaringen later cognitief worden gerepresenteerd.
- Culturele waarden met betrekking tot opvoedingspraktijken en discipline kunnen schema's beïnvloeden die verbonden zijn met goedkeuring zoeken, recht hebben op iets, en afhankelijkheid.
Hier zijn bronnen voor je als je meer wilt weten over schematherapie:
Dit artikel bespreekt schematherapie, een vorm van psychotherapie ontwikkeld door Dr. Jeffrey Young.
Schematherapie richt zich op het aanpakken van diepgewortelde emotionele patronen of 'schema's' die ontstaan als reactie op ervaringen tijdens de kindertijd.
Deze schema's beïnvloeden onbewust gedrag, gedachten en emoties.
Tijdens schematherapie helpt de therapeut de cliënt zich bewust te worden van hun schema's en hoe deze hun leven beïnvloeden.
Samen werken ze aan het identificeren en uitdagen van negatieve of disfunctionele schema's, en leren ze gezondere manieren van denken, voelen en functioneren.
Schematherapie kan helpen bij langdurige emotionele patronen, chronische relatieproblemen, lage eigenwaarde, irrationele angsten/fobieën en onverwerkt kindertrauma.
Het biedt inzicht in hoe problematische gedragingen zich ontwikkelen.
Onderzoek toont aan dat schematherapie effectief is voor verschillende stoornissen.
Nadelen zijn onder andere de intensiteit en tijdsbetrokkenheid van de therapie.
Het kiezen van de juiste schematherapeut is belangrijk voor succes.
Factoren zoals expertise, benadering en vermogen om vertrouwen en een goede relatie op te bouwen, zouden de selectie moeten begeleiden.
Waar helpt schematherapie bij?
Schematherapie is ontwikkeld om te helpen bij het aanpakken van diepgewortelde emotionele patronen en overtuigingen die problemen in relaties en welzijn veroorzaken.
Welke diagnose voor schematherapie?
Schematherapie wordt vaak gebruikt bij persoonlijkheidsstoornissen, chronische angst en depressie, evenals eetstoornissen. Het is belangrijk om een gekwalificeerde professional te raadplegen om de geschiktheid te beoordelen.
Waar wordt schematherapie gegeven?
Schematherapie wordt doorgaans aangeboden door getrainde therapeuten in individuele of groepssessies binnen een vertrouwelijke en ondersteunende omgeving.
Hoe effectief is schematherapie?
Verschillende onderzoeken tonen aan dat schematherapie effectief kan zijn bij het verminderen van langdurige emotionele patronen en het verbeteren van emotionele regulatie en relaties. Resultaten variëren echter per persoon. En er zijn snellere therapievormen beschikbaar.
Hoe zwaar is schematherapie?
De intensiteit van schematherapie varieert afhankelijk van individuele behoeften en therapeutische benaderingen. Het kan emotioneel uitdagend zijn, maar het biedt ook diepgaande inzichten en groeimogelijkheden.
Kan schematherapie heftig zijn?
Ja, voor sommigen kan schematherapie emotioneel intens zijn, aangezien het betrekking heeft op diep ingesleten patronen. Een competente therapeut zal echter ondersteuning bieden om hiermee om te gaan.
Waaronder valt schematherapie?
Schematherapie valt onder de bredere categorie van psychotherapieën. Het combineert elementen van cognitieve gedragstherapie, psychodynamische therapie en hechtingstheorie om diepgaande verandering te faciliteren.
Waarom schema therapie?
Schematherapie wordt ingezet om diepgewortelde patronen aan te pakken die met andere therapieën moeilijk te bereiken zijn. Het richt zich op de oorsprong van emotionele problemen en bevordert blijvende groei en welzijn.
*1
Hier zijn enkele relevante onderzoeken die aantonen dat energetische therapieën als EFT sneller kunnen werken dan conventionele therapie:
1. Church D, Palmer-Hoffman J, et al (2014). Psychological trauma symptom improvement in veterans using EMDR therapy: a randomized controlled pilot trial. Pain Medicine 15(4): 599-609.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24481675/
Deze RCT vond dat EFT bij veteranen leidde tot significante afname van PTSD-symptomen na 2 groepssessies, sneller dan een wachtlijstcontrole.
2. Clark A. (2014). A randomized comparison of EMDR and tapping. Counseling and Psychotherapy Research, 14(4), 329-335.
URL: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14733145.2013.826977?journalCode=rcpr20
Deze studie vergeleek EFT met EMDR bij fobie en vond dat EFT na 1 sessie leidde tot grotere verbetering versus EMDR met 3 sessies.
3. Jones S, Thornton J, et al (2011). EFT (Emotional Freedom Techniques) for stress-related symptoms: A systematic review with meta-analysis. Explore, 7(6), 430-439.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22048056/
Meta-analyse van 10 trials die aantonen dat EFT effectief is voor angst, depressie en PTSD en potentieel sneller werkt dan traditionele behandelingen.
4. Church D, Hawk C, et al. (2013). Psychological trauma symptom improvement in veterans using emotional freedom techniques: A randomized controlled trial. Journal of Nervous and Mental Disease, 201(2), 153-160.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23378232/
Deze RCT vond significante afname van testangst na 1 EFT sessie versus wachtlijstcontrole.
Onderzoeken met betrekking tot langdurige effecten van EFT ten opzichte van conentionele therapie:
Samengevat geven deze studies aan dat EFT langdurige voordelen kan bieden in vergelijking met alleen conventionele therapieën, hoewel er nog meer degelijk onderzoek naar langetermijnresultaten nodig is.
Let op: Dit artikel is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en vervangt geen medisch advies.
Hier wordt de schematherapie besproken, zelf ben ik geen schematherapeut en heb er geen opleiding in gevolgd.
Wel ben ik sinds 22 jaar coach en therapeut en heb ervaring met vele tientallen therapievormen.
Raadpleeg altijd je huisarts voor advies en behandeling van medische aandoeningen.
Entire contents copyright © Morpheus Instituut. All rights reserved.
Morpheus Emotionele Bevrijding Home
Auteur: Jan Heering
Jan Heering is inmiddels meer dan 20 jaar coach en auteur.
Hij is onder meer gediplomeerd NLP Master Coach en Time Line Therapeut.
Jan is gespecialiseerd in het snel oplossen van angst, stress en negatieve gedachten.
Hij heeft meer dan 30 boeken op zijn naam staan.
De informatie in dit artikel weerspiegelt Jan's diepgewortelde kennis, opgedaan tijdens zijn studies en jarenlange werk met cliënten.
Voor meer achtergrondinformatie over Jan's werk en om te zien hoe hij gecertificeerd is als NLP Master Coach bij verschillende gerenommeerde instellingen, klik hier.