Wat is schematherapie?

Wat is schematherapie?

Schematherapie, ook wel bekend als schemagerichte therapie, is een vorm van psychotherapie die werd ontwikkeld door Jeffrey E. Young.

Het is gebaseerd op de ideeën van cognitieve gedragstherapie en psychodynamische therapie en richt zich op het begrijpen en veranderen van diepgewortelde, persistente patronen van denken, voelen en gedrag die "schema's" worden genoemd.

Wat is Schematherapie: schematherapie schema's

wat is schematherapie

Schema's zijn emotionele en cognitieve patronen die zich vroeg in het leven ontwikkelen als gevolg van negatieve ervaringen en interacties.

Schema's beïnvloeden hoe mensen zichzelf, anderen en de wereld om hen heen waarnemen en ermee omgaan.

Schema's kunnen positief of negatief zijn.

Positieve schema's leiden tot gezonde zelfpercepties en effectieve coping, terwijl negatieve schema's kunnen leiden tot emotionele problemen, interpersoonlijke moeilijkheden en psychische stoornissen

schematherapie-schemas-2bron: https://mind.help/

.Schematherapie heeft als doel om deze negatieve schema's te identificeren, te begrijpen en te veranderen door middel van verschillende therapeutische technieken.

Er zijn 18 schema’s die weer zijn onderverdeeld in 5 schemadomeinen.

Wil je meer over schematherapie schema's lezen met een duidelijke uitleg? Klik dan hier

Belangrijkste technieken en interventies in schematherapie

schematherapie therapeut

Enkele van de belangrijkste technieken en interventies in schematherapie zijn:

  • Cognitieve herstructurering: Bij cognitieve herstructurering leer je om negatieve gedachten en overtuigingen te herkennen en ze om te vormen naar gezondere, realistischere perspectieven.
  • Experiëntiële technieken: Met experiëntiële technieken verken je emotionele ervaringen die verbonden zijn met die negatieve denkpatronen. Dit houdt onder andere in dat je je jeugdherinneringen herbeleeft en de onderliggende emoties begrijpt.
  • Imaginatietechnieken:Je wordt aangemoedigd om imaginatietechnieken te gebruiken. Hiermee stel je levendig voor hoe je in je leven anders zou handelen en jezelf op een andere manier zou ervaren, met behulp van gezondere denkpatronen.
  • Rolspel en dialogen: Je kunt rolspel spelen en dialogen voeren tussen verschillende delen van jezelf. Denk hierbij aan gesprekken tussen je 'gezonde volwassene' en 'kwetsbare kind', om interne conflicten te begrijpen en aan te pakken.
  • Gedragsverandering: Naast het begrijpen en veranderen van je denkpatronen, richt schematherapie zich ook op het aanleren van nieuwe gedragspatronen die passen bij gezondere denkwijzen.


Wil je liever zelf, zonder therapeut, je klachten op een snelle manier oplossen?

klikhiervoormeerinfomatie

Schematherapie voordelen

schematherapie voordelen

Er zijn verschillende voordelen verbonden aan schematherapie:

  • Diepgaande verandering: Schematherapie richt zich op de dieperliggende oorzaken van emotionele en psychologische problemen. Het helpt cliënten om inzicht te krijgen in hun langdurige patronen van denken, voelen en handelen, en ondersteunt hen bij het aanpakken van de wortels van deze patronen.
  • Herkennen van schema's: Door schematherapie leren cliënten hun schema's herkennen. Dit zijn disfunctionele overtuigingen en copingmechanismen die in de kindertijd zijn ontstaan als reactie op onvervulde emotionele behoeften. Door bewustwording kunnen cliënten deze schema's gaan begrijpen en ermee om leren gaan.
  • Emotionele verwerking: De therapie richt zich op het verkennen van onverwerkte emoties uit het verleden. Dit helpt cliënten om emotionele pijn te begrijpen, te accepteren en uiteindelijk te verwerken.
  • Verbeteren van relaties: Schematherapie legt de nadruk op het begrijpen van interpersoonlijke patronen en hoe deze samenhangen met de schema's. Door deze patronen te herkennen en te veranderen, kunnen relaties met anderen verbeteren.
  • Integratie van verschillende therapeutische technieken: Schematherapie maakt gebruik van diverse technieken en strategieën uit andere therapeutische benaderingen, zoals cognitieve gedragstherapie, psychodynamische therapie en experientiële therapie. Dit maakt het mogelijk om aan te sluiten bij de behoeften van verschillende cliënten.
  • Duurzame verandering: Aangezien schematherapie diepgaand werkt aan de onderliggende patronen, streven de behandelaren ernaar om duurzame verandering te bewerkstelligen. Cliënten kunnen beter uitgerust zijn om toekomstige uitdagingen aan te gaan en gezondere copingmechanismen te ontwikkelen.

Het is echter belangrijk op te merken dat hoewel schematherapie effectief kan zijn voor veel mensen, het niet noodzakelijkerwijs de juiste aanpak is voor iedereen.

Jouw individuele behoeften en omstandigheden spelen een rol bij het bepalen welke vorm van therapie het meest geschikt is. 

Zoek je een eenvoudige manier waarmee jij zelf je klachten vlug kunt aanpakken?

klikhiervoormeerinfomatie

Schematherapie nadelen

schematherapie nadelen

Hoewel schematherapie effectief kan zijn zijn er ook enkele mogelijke nadelen en kritieken die ermee geassocieerd worden:

  • Tijdsintensief: Schematherapie kan een langdurig proces zijn. Het kan maanden tot jaren duren om diepgaande veranderingen in diepgewortelde patronen te bewerkstelligen. Dit kan voor sommige mensen ontmoedigend zijn.
  • Emotioneel intensief: Het proces van het verkennen van diepgewortelde overtuigingen en emoties kan emotioneel uitdagend zijn. Het kan leiden tot confrontaties met pijnlijke herinneringen en gevoelens, wat moeilijk kan zijn om mee om te gaan.
  • Kosten en beschikbaarheid: Net als bij andere vormen van psychotherapie kunnen de kosten van schematherapie een belemmering vormen, vooral als het niet wordt gedekt door verzekeringen. Daarnaast is het mogelijk dat er wachtlijsten voor gekwalificeerde schematherapeuten zijn zodat het lang kan duren voordat je geholpen bent.
  • Te intens: Omdat het zich richt op diepgaande emotionele ervaringen en vroege levenservaringen, kan het soms te intens of niet geschikt zijn.
  • Behandelaarsafhankelijkheid: Zoals bij elke vorm van therapie is de effectiviteit van schematherapie sterk afhankelijk van de kwaliteit en ervaring van de therapeut. Een onervaren therapeut kan mogelijk niet de beste resultaten behalen.
  • Nadruk op het verleden: Schematherapie richt zich vaak op het verkennen van vroege ervaringen en wortels van schema's. Dit graven in het verleden maakt dat de oorzaak van je klachten juist in stand wordt gehouden of wordt versterkt.


Zoek je een methode die snel werkt en die je zelf eenvoudig kunt toepassen?

klikhiervoormeerinfomatie

Schematherapie modi

schematherapie-schemasbron: mindviewpsychology.com.au

Er zijn verschillende soorten modi in schematherapie, enkele voorbeelden zijn:

  • **Kwetsbare kindmodus:** Dit is de modus waarin iemand zich hulpeloos, angstig en in de steek gelaten voelt, vergelijkbaar met hoe een kind zich zou voelen als het niet kan voldoen aan zijn behoeften.
  • **Boze kindmodus:** Deze modus omvat gevoelens van frustratie, boosheid en onrechtvaardigheid, vergelijkbaar met de reactie van een kind dat zijn zin niet krijgt.
  • **Veeleisende oudermodus:** In deze modus komt een kritische en strenge innerlijke stem naar voren, vergelijkbaar met de manier waarop een ouder soms verwachtingen en druk op een kind kan leggen.
  • **Zorgzame oudermodus:** Dit is een modus waarin iemand zichzelf of anderen troost en steun biedt, zoals een liefdevolle ouder dat zou doen.
  • **Gezonde volwassen modus:** Dit is de gewenste modus waarin iemand in staat is om op een evenwichtige en constructieve manier met situaties om te gaan en gezonde keuzes te maken.

Een uitgebreide uitleg van de schematherapie modi kan je hier vinden.

Het doel van schematherapie is om mensen bewust te maken van hun verschillende modi, deze te begrijpen en te leren hoe ze kunnen schakelen tussen deze modi op een manier die hun emotioneel welzijn en functioneren verbetert.

Door het herkennen en begrijpen van deze modi kunnen mensen leren om gezondere manieren van denken, voelen en handelen te ontwikkelen, en zo emotionele behoeften op een volwassen en constructieve manier te vervullen.

Schematherapie voor wie?

schematherapie voor wiebron: goodtherapy.org

Schematherapie richt zich op het begrijpen, identificeren en veranderen van diepgewortelde negatieve patronen of "schema's" die mensen kunnen ontwikkelen tijdens hun jeugd en die later in het leven problemen kunnen veroorzaken in hun relaties, emoties en gedrag.

Schematherapie kan nuttig zijn voor een breed scala aan mensen, waaronder:

  • Mensen met persoonlijkheidsstoornissen: Schematherapie wordt vaak gebruikt bij mensen met persoonlijkheidsstoornissen, zoals borderline, vermijdende, afhankelijke, narcistische of obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornissen.
  • Mensen met hardnekkige emotionele problemen: Als iemand herhaaldelijk worstelt met depressie, angst, woede of andere emotionele problemen, kunnen deze problemen mogelijk voortkomen uit diepgewortelde schema's die in de kindertijd zijn ontstaan.
  • Mensen met relationele problemen: Schema's kunnen invloed hebben op hoe mensen zich in relaties gedragen. Mensen die problemen hebben met intieme relaties, vriendschappen of werkrelaties kunnen baat hebben bij schematherapie.
  • Mensen met chronische problemen in zelfregulatie: Als iemand moeite heeft om impulsen te beheersen, zelfdiscipline op te bouwen of gezonde gewoonten te handhaven, kan schematherapie helpen bij het begrijpen en aanpakken van de onderliggende oorzaken.
  • Mensen met trauma: Schematherapie kan worden aangepast om mensen te helpen die traumatische ervaringen hebben gehad en worstelen met de gevolgen daarvan in hun dagelijks leven.
  • Mensen die vastzitten in herhalende patronen: Als iemand merkt dat ze steeds dezelfde soort problemen tegenkomen, zoals steeds weer verzeild raken in ongezonde relaties of dezelfde fouten maken, kan schematherapie helpen deze patronen te doorbreken.

Het doel van schematherapie is om je bewust te maken van je schema's, te begrijpen hoe deze je gedachten, gevoelens en gedrag beïnvloeden, en je te helpen gezondere manieren van denken en handelen te ontwikkelen.

Schematherapie een intensieve vorm van psychotherapie kan zijn wordt begeleid door getrainde professionals, zoals psychologen, psychiaters of psychotherapeuten.


Wil jij toch liever zelf je klachten aanpakken, op een eenvoudige en snelle manier?

klikhiervoormeerinfomatie
stress-verminderen-ervaring-2

Is schematherapie heftig?

schematherapie heftig

Of schematherapie als "heftig" zal worden ervaren, hangt af van jouw persoonlijke ervaringen, gevoelens en situatie.

Schematherapie kan intens zijn omdat het gaat om het aanpakken van diepgewortelde patronen en emoties.

Het kan confronterend zijn om oude wonden en negatieve overtuigingen te onderzoeken.

Tegelijkertijd kan het ook waardevol zijn, omdat het kan leiden tot diepgaande inzichten en positieve veranderingen in je gedachten, gevoelens en gedrag.

Het is belangrijk om te onthouden dat therapie is ontworpen om je te helpen omgaan met uitdagingen en je welzijn te verbeteren.

Als je overweegt om schematherapie te volgen, is het verstandig om met een gekwalificeerde therapeut te praten om te bepalen of het geschikt is voor jou en om je verwachtingen te bespreken.

Samenvatting schematherapie uitleg

schematherapie uitlegbron:elisabethturp.co.uk

Ik heb je hier een schematherapie uitleg gegeven.

Ik hoop dat dit antwoord heeft gegeven op de vraag 'Wat is schematherapie?'

Is schematherapie de ultieme therapievorm?

Hoewel ik de waarde van schematherapie inzie en weet dat het mensen heeft geholpen is het naar mijn inzien geen therapie die voor iedereen geschikt is.

Daarnaast geloof ik niet dat het voor iedereen nodig is om in therapie te gaan om je klachten op te lossen.

En geloof ik niet dat graven in het verleden hét antwoord is.

Er zijn andere methodes die volgens mij sneller werken, eenvoudiger zijn en die je ook nog eens zelf kunt toepassen.

Wil je daar meer over weten? Klik dan op de knop hieronder.

klikhiervoormeerinfomatie
stress-verminderen-ervaring-1




Schematherapie wetenschappelijk onderzoek

Wil je meer weten over wetenschappelijk onderzoek over schematherapie?

Dit onderzoek van Videler, A., Van Royen, R., Legra, M., & Ouwens, M. (2020) gaat in op de voordelen van positive schemas in schematherapie voor ouderen.






Veel gestelde vragen

Wat doe je met schematherapie?

Schematherapie is een vorm van psychotherapie die zich richt op het identificeren en veranderen van diepgewortelde emotionele patronen, ook wel schema's genoemd. Het helpt mensen om negatieve gedachten en gedragingen te begrijpen en te modificeren.

Hoe zwaar is schematherapie?

De intensiteit van schematherapie kan variëren afhankelijk van de individuele behoeften en de ernst van de schema's. Het kan soms uitdagend zijn omdat het diepere emotionele processen aanpakt, maar de mate van 'zwaarte' verschilt per persoon.

Hoe effectief is schematherapie?

Schematherapie heeft aangetoond effectief te zijn bij het behandelen van langdurige emotionele problemen en persoonlijkheidsstoornissen. Het helpt je positieve veranderingen teweeg te brengen in je denkpatronen en gedragingen, wat leidt tot een verbeterd emotioneel welzijn. Er zijn echter ook andere methodes om je klachten op te lossen die sneller werken en eenvoudig zelf zijn toe te passen.

Kan schematherapie heftig zijn?

Ja, voor sommige mensen kan schematherapie emotioneel uitdagend zijn. Het betrekken van diepe emoties en het aanpakken van oude gedragspatronen kan soms intens zijn. Goede therapeuten zorgen echter voor een ondersteunende omgeving om hiermee om te gaan.

Hoe lang duurt schematherapie?

De duur van schematherapie varieert. Het kan enkele maanden tot jaren duren, afhankelijk van de individuele doelen en de complexiteit van de schema's die worden behandeld. Dit wordt doorgaans besproken met de therapeut.

Is schematherapie psychotherapie?

Ja, schematherapie is een vorm van psychotherapie. Het richt zich op het verkennen en veranderen van diepgewortelde emotionele patronen om psychologisch welzijn en positieve gedragsveranderingen te bevorderen.

Wat is het verschil tussen schematherapie en systeemtherapie?

Schematherapie richt zich op individuele emotionele schema's en gedragspatronen, terwijl systeemtherapie zich richt op de relaties en interacties tussen individuen binnen een systeem, zoals families. Beide benaderingen hebben verschillende focuspunten in de therapieprocessen.





Let op: Dit artikel is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en vervangt geen medisch advies.

Hier wordt de schematherapie besproken, zelf ben ik geen schematherapeut en heb er geen opleiding in gevolgd.

Wel ben ik sinds 22 jaar coach en therapeut en heb ervaring met vele tientallen therapievormen.

Raadpleeg altijd je huisarts voor advies en behandeling van medische aandoeningen.


Schematherapie



Show / Hide
janheering-profielfoto

Auteur: Jan Heering



social-x-w26
linkedin-w26


Jan Heering is inmiddels meer dan 20 jaar coach en auteur. Hij is  gespecialiseerd in het snel oplossen van angst, stress en negatieve gedachten. Hij heeft meer dan 30 boeken op zijn naam staan.